De werkdag van Stefan Szepesi

‘Onderhandelen is een vreedzame manier om met conflicten om te gaan’

Hoe is het om te werken bij WesselinkVanZijst? In deze interviewserie nemen onze teamleden je mee in hun werkdag. Hoe ziet hun werk eruit en wat komen ze zoal tegen? Deze keer: Stefan Szepesi, directeur, senior adviseur en hoofd van de SOM Academie.

Stefan, jij had al een internationale carrière achter de rug toen je aan de slag ging bij WesselinkVanZijst. Hoe kwam je bij ons terecht?

‘Al sinds mijn studie in Maastricht heb ik een passie voor onderhandelen. Ik werkte in de diplomatie, in het Midden-Oosten, studeerde aan Princeton en werkte samen met vakgenoten bij het Harvard Program on Negotiation.

Op een gegeven moment wilde ik terug naar Nederland. Met kleine kinderen was het tijd om te wortelen. Toen heb ik Larry Susskind – een van de bekendste Amerikaanse hoogleraren in ons vakgebied – gevraagd bij wie ik hier moest zijn als ik verder wilde met mutual gains. Eigenlijk een gekke vraag om als Nederlander te stellen aan een Amerikaan, maar ja, ik kende Nederland destijds nauwelijks en hij kwam hier al heel lang regelmatig op bezoek.

Susskind verwees me naar Marc Wesselink en Hans van Zijst. De eerste kennismaking was thuiskomen: oh, dus hier zijn bedrijven in Nederland ook mee bezig!’

Waarom ga jij zo ‘aan’ van onderhandelen?

‘In mijn familiegeschiedenis speelt conflict een grote rol. Dat gaat terug tot de Tweede Wereldoorlog en daarvoor. Onderhandelen is een vreedzame manier om met conflicten om te gaan. Ik ben ervan overtuigd dat het superbelangrijk is om dat veel beter te kunnen, als mensen.

Er is zoveel nodeloos lijden in de wereld – en dan bedoel ik niet alleen gewapende conflicten, maar ook vraagstukken die destructief worden opgelost. Relaties raken beschadigd, mensen ongelukkig. Terwijl dat niet hoeft. Goed onderhandelen, met oog voor ieders belangen, voorkomt veel ellende.’

Wat maakt onderhandelen zo krachtig?

‘Veel mensen praten liever over samenwerken dan over onderhandelen. Maar daarmee wek je de indruk dat er geen tegenstrijdige belangen zijn. Onder het mom van ‘samenwerken’ blijven moeilijke zaken vaak liggen. Terwijl je juist naar het conflict toe moet – erdoorheen, met behoud van de relatie. Daar zijn wij als bureau goed in: dat wat moeilijk en pijnlijk is bespreekbaar maken.’

Vijf jaar geleden begon je hier, nu ben je een van de drie directeuren. Dat is best snel gegaan…

‘Dat is waar! Het heeft alles te maken met de manier waarop ons bedrijf in elkaar zit. Bij WesselinkVanZijst is mede-eigenaarschap diep verankerd. Iedereen die bij ons een vast contract heeft, kan aandeelhouder worden en de meesten kiezen daarvoor.

In sommige andere landen is dat best normaal, maar in Nederland zijn werknemers maar zelden aandeelhouders. Wij merken dat het heel goed werkt. Iedereen nam al veel verantwoordelijkheid, maar nu met gedeeld eigenaarschap nóg meer. Om de boel bestuurbaar te houden, hebben we drie directeuren: dat zijn Marc, Thijs en ik.’

Waarom kozen jullie voor deze bedrijfsvorm?

‘Drie jaar geleden gingen we met het hele team op missie-visietrip naar Berlijn. Oprichter Hans zou met pensioen gaan, dus de vraag was hoe de toekomst van het bedrijf eruit zou zien. En tja, als we anderen adviseren om de mutual gains-methode te gebruiken bij vraagstukken over samenwerking, moeten we dat natuurlijk zelf ook doen. Ik denk dat bij ons het gesprek heel goed gevoerd is: wat zijn de belangen van het bedrijf, wat zijn de individuele belangen van de mensen die er werken? Daar komt onder andere dat gedeelde eigenaarschap uit voort.’

Over missie en visie gesproken: waar wil WesselinkVanZijst de komende jaren naartoe?

‘Bijdragen aan de lastigste maatschappelijke vraagstukken, daar gaat het ons om. Daar willen we zijn: waar het knettert, waar de boel kan ontvlammen. Waar grote belangen spelen. Trouwens, ‘lastig’ hoeft niet per se nationaal te zijn, hè. Ook op buurtniveau kunnen processen vreselijk ingewikkeld of spannend zijn.

Bovendien willen we voorop blijven lopen in ons vak. Strategisch omgevingsmanagement is jong en ontwikkelt zich snel. Daarom publiceren we veel: boeken, papers, podcasts. Kennis delen is nodig, want maatschappelijke en geopolitieke trends maken het steeds lastiger om conflicten constructief op te lossen. Zo goed als we vandaag zijn, is morgen niet meer goed genoeg.

Ook internationaal willen we de SOM-methode verder brengen. Dat doen we al: we hebben trainingen gegeven in Finland en Duitsland. Toch willen we niet té snel groeien. Weet je, een buurtbijeenkomst in een gymzaal is minstens zo leerzaam en waardevol als sessies waarbij je op chique stoelen in mooi verlichte zalen zit. Wie alleen maar dat laatste soort advieswerk wil doen, moet niet bij ons komen werken.’

Wanneer moet je wél bij jullie komen werken?

‘Als je mee wilt bouwen aan het vakgebied van omgevingsmanagement, conflictbemiddeling en mutual gains. Als je daarin veel wilt leren, en je kennis ook met anderen wilt delen. Als je jezelf graag uitdaagt om buiten je comfortzone te gaan. En als je lastige gesprekken leuk vindt – misschien ook spannend, maar vooral leuk. Kortom: als je geïnspireerd bent door SOM en MGA, zijn wij een interessante plek.’

Even terug naar jouw eigen werkdag. Hoe ziet die er zoal uit?

‘Vandaag was een vrij normale dag: deels op pad en deels bureauwerk. Vanmorgen haalde een collega me op. Samen reden we naar Vattenfall in Amsterdam voor een inspiratiesessie over vertrouwen. Vanmiddag werkte ik thuis voor de SOM Academie. Deelnemers aan de opleiding SOM Professional moesten een ingewikkelde onderhandeling doen. Die oefeningen zijn opgenomen en vandaag bekeek ik alle video’s. De resultaten bespreken we straks in de groep.

Morgen is ook leuk: dan begint onze jaarlijkse kennismarathon. Met het hele team zitten we twee dagen op de hei om te werken aan nieuwe kennisproducten. We nemen bijvoorbeeld nieuwe podcastafleveringen op en schrijven stukken voor een nieuw boek. Tijdens die tweedaagse zijn we in principe even niet met andere werkdingen bezig. Of dat helemaal lukt weet ik niet, maar mijn mail gaat in elk geval uit.’

Tot slot: wat weten klanten en collega’s nog niet over jou?

‘Ik schreef ooit een boek over wandelen op de Westelijke Jordaanoever, dat weten veel klanten waarschijnlijk niet. Waar collega’s misschien van opkijken, is dat ik geboren ben met de Zweedse nationaliteit. Ik heb een Hongaarse naam, daar vragen mensen weleens naar – mijn vader komt uit Boedapest. Maar omdat hij is gevlucht naar Zweden, kreeg hij uiteindelijk ook een Zweeds paspoort.

Zelf ben ik in Nederland geboren, maar destijds was er een wet die zei dat de nationaliteit van je vader leidend was voor jouw eigen paspoort. Dus ik ben geboren als Zweed, en pas later Nederlander geworden. Laatst gaf ik een training aan Zweedse professionals: dat vind ik dan toch extra leuk.’

Werken bij WesselinkVanZijst
Bij WesselinkVanZijst zijn we altijd op zoek naar gedreven adviseurs die ons team komen versterken. Je helpt onze opdrachtgevers bij vraagstukken met veel maatschappelijke impact. Meer weten? Mail naar info@wesselinkvanzijst.nl of maak kennis met een van onze adviseurs.