Blog webinar Fleur Ravensbergen: persoonlijk leiderschap in conflictbemiddeling
11 april 2022
Op 21 maart organiseerde het Mutual Gains Netwerk wederom een webinar. Gast was Fleur Ravensbergen. Fleur werkt bij de Dialogue Advisory Group (DAG). DAG werkt in conflictgebieden en faciliteert daar de politieke dialoog voor het verminderen van geweld. Ze bemiddelen o.a. tussen overheden en gewapende groepen, en internationale organisaties. Het onderwerp van de avond was persoonlijk leiderschap in conflictbemiddeling. Fleur vertelde hierover aan de hand van een aantal verhalen.
Ik heb het geluk gehad ruim een jaar met Fleur te hebben gewerkt bij DAG en heb het werk wat zij doen van dichtbij meegemaakt. Luisterend naar haar verhalen over conflictgebieden, waaronder Congo, en terugdenkend aan mijn eigen ervaringen bij DAG, kwam bij mij de vraag op wat wij als mediators, omgevingsmanagers, adviseurs etc. kunnen leren van de heftige gewapende conflicten waar DAG aan werkt. Bij mij sprongen er twee dingen uit.
De-escalatie is ook vooruitgang
Fleur vertelde over onderhandelingen waar één of beide partijen zo’n diepe behoefte heeft om de andere partij uit te schakelen dat dit belangrijker is dan het bereiken van eigen doelen. Dit komt overeen met wat Friedrich Glasl in zijn 9 stages of conflict model beschrijft als ‘together into the abyss’. Puur geredeneerd vanuit eigen belang is dit uiteraard moeilijk te begrijpen, maar dit geeft aan hoe diep emoties verbonden kunnen zijn met de positie die mensen innemen en dat het onderscheid tussen standpunt, emotie en belang voor mensen zelf vaak moeilijk te maken is. Op dat moment is het zaak om te zorgen dat partijen aan tafel komen en het gesprek willen voeren en, indien mogelijk, het geweld te stoppen. Hoewel de meeste professionals in Nederland niet regelmatig met gewapende partijen te maken hebben, kunnen we wel iets leren van deze voorbeelden.
Vertrouw op je eigen instinct en accepteer het als dingen misgaan
Fleur vertelde over een leider van een gewapende groep die, na maandenlange voorbereiding, op het laatste moment belde dat hij niet zou komen. Op dat moment moest er een keuze worden gemaakt: wie gaat met welke boodschap het gesprek aan? De uitkomst van dit gesprek bepaalt of de afgelopen maanden werken zin heeft gehad, of voor niets is geweest. Maar er is geen tijd voor een zorgvuldige voorbereiding. Hoewel voorbereiding van groot belang is, komt iedere omgevingsprofessional in situaties waar moet worden geïmproviseerd. Op dat moment is ervaring en instinct het enige om op terug te vallen. Zoals Michael Wheeler schrijft in zijn boek The Art of Negotiation: onderhandelen is als jazz; je moet de structuren kennen, maar gedurende het nummer ben je constant aan het improviseren op een thema. Daarbij moeten soms direct beslissingen worden genomen; ga ik hierin mee of ga ik er tegenin? Wijs ik iemand op verantwoordelijkheid of toon ik begrip? Het belangrijkste is die keuzes te durven maken en niet altijd te gaan voor de veilige optie. Als je aanvoelt ‘ik moet hier een interventie doen’, durf dat dan te doen. Overigens gaf Fleur aan dat haar interventie niet had gewerkt. En hieruit volgde voor mij de belangrijkste les. Accepteer dat dingen soms niet goed gaan. Baal daar stevig van en ga, samen met je collega’s, weer aan de slag om het bij de volgende poging beter te doen.
Het webinar van Fleur Ravensbergen is niet terug te kijken. Voor andere webinars uit de serie, kijk op: https://mutualgainsnetwerk.nl/category/webinars/
Auteur: Mart Scheepers
Ik heb het geluk gehad ruim een jaar met Fleur te hebben gewerkt bij DAG en heb het werk wat zij doen van dichtbij meegemaakt. Luisterend naar haar verhalen over conflictgebieden, waaronder Congo, en terugdenkend aan mijn eigen ervaringen bij DAG, kwam bij mij de vraag op wat wij als mediators, omgevingsmanagers, adviseurs etc. kunnen leren van de heftige gewapende conflicten waar DAG aan werkt. Bij mij sprongen er twee dingen uit.
De-escalatie is ook vooruitgang
Fleur vertelde over onderhandelingen waar één of beide partijen zo’n diepe behoefte heeft om de andere partij uit te schakelen dat dit belangrijker is dan het bereiken van eigen doelen. Dit komt overeen met wat Friedrich Glasl in zijn 9 stages of conflict model beschrijft als ‘together into the abyss’. Puur geredeneerd vanuit eigen belang is dit uiteraard moeilijk te begrijpen, maar dit geeft aan hoe diep emoties verbonden kunnen zijn met de positie die mensen innemen en dat het onderscheid tussen standpunt, emotie en belang voor mensen zelf vaak moeilijk te maken is. Op dat moment is het zaak om te zorgen dat partijen aan tafel komen en het gesprek willen voeren en, indien mogelijk, het geweld te stoppen. Hoewel de meeste professionals in Nederland niet regelmatig met gewapende partijen te maken hebben, kunnen we wel iets leren van deze voorbeelden.
- Veel omgevingsprofessionals komen conflicten tegen waarbij de betrokken partijen al maanden of jaren tegenover elkaar staan en niet in staat zijn om na te denken over een win-win situatie. Het projectmatig aanpakken van deze conflicten met het eerst in beeld brengen van de issues, stakeholders en belangen en vervolgens zoeken naar meerwaarde kan in zo’n geval averechts werken. In dat geval is eerst een actieve strategie van de-escalatie nodig voordat er gebouwd kan worden aan een proces waar gezocht wordt naar Mutual Gains.
- Succes wordt meestal afgemeten aan de realisatie van project binnen scope en tijd. Vanaf het moment dat er sprake is van een slepend conflict is het belangrijk om succes op een andere manier te definiëren. Het voorkomen van verdere escalatie, geweld of diepere tegenstellingen kan ook het succes zijn van de interventie van een omgevingsprofessional. Fleur vertelde dat voor DAG de afwezigheid van geweld vaak al een succes is.
Vertrouw op je eigen instinct en accepteer het als dingen misgaan
Fleur vertelde over een leider van een gewapende groep die, na maandenlange voorbereiding, op het laatste moment belde dat hij niet zou komen. Op dat moment moest er een keuze worden gemaakt: wie gaat met welke boodschap het gesprek aan? De uitkomst van dit gesprek bepaalt of de afgelopen maanden werken zin heeft gehad, of voor niets is geweest. Maar er is geen tijd voor een zorgvuldige voorbereiding. Hoewel voorbereiding van groot belang is, komt iedere omgevingsprofessional in situaties waar moet worden geïmproviseerd. Op dat moment is ervaring en instinct het enige om op terug te vallen. Zoals Michael Wheeler schrijft in zijn boek The Art of Negotiation: onderhandelen is als jazz; je moet de structuren kennen, maar gedurende het nummer ben je constant aan het improviseren op een thema. Daarbij moeten soms direct beslissingen worden genomen; ga ik hierin mee of ga ik er tegenin? Wijs ik iemand op verantwoordelijkheid of toon ik begrip? Het belangrijkste is die keuzes te durven maken en niet altijd te gaan voor de veilige optie. Als je aanvoelt ‘ik moet hier een interventie doen’, durf dat dan te doen. Overigens gaf Fleur aan dat haar interventie niet had gewerkt. En hieruit volgde voor mij de belangrijkste les. Accepteer dat dingen soms niet goed gaan. Baal daar stevig van en ga, samen met je collega’s, weer aan de slag om het bij de volgende poging beter te doen.
Het webinar van Fleur Ravensbergen is niet terug te kijken. Voor andere webinars uit de serie, kijk op: https://mutualgainsnetwerk.nl/category/webinars/
Auteur: Mart Scheepers