Artikel: SOM verankeren met co-trainers uit de eigen organisatie

04 mei 2020
Complexe opgaven te over in Rotterdam! Industrie, woningbouw, verkeer, leefbaarheid, veiligheid… zomaar een greep uit de vele belangen in deze mooie havenstad. Belangen die regelmatig met elkaar schuren en vragen om flexibele oplossingen die ook op lange termijn houdbaar zijn. Dat vraagt om professioneel omgaan met belangen en om een hoge mate van omgevingssensitiviteit. Daarom besloot het Project Management Bureau (PMB) van de gemeente Rotterdam in 2017 om stevig in te zetten op Strategisch OmgevingsManagement. In samenwerking met WesselinkVanZijst werd een aanpak ontwikkeld waarin co-trainers uit de eigen organisatie een hoofdrol spelen.

Van buikgevoel naar methodiek
Wim Reijnierse en Marina Baas zijn co-trainers van het eerste uur. “Binnen het PMB Rotterdam gaat veel goed: in een stad met zulke mondige inwoners zijn we al heel lang gewend de omgeving te betrekken en de dialoog aan te gaan. Wel zagen we dat iedereen het op zijn eigen manier doet, en dat we nog onvoldoende methodiek hebben om bijvoorbeeld goede omgevingsanalyses te maken. We werkten wel met Factor C, maar die methode geeft onvoldoende inzicht om een goede omgevingsstrategie te ontwikkelen. We zien daardoor soms stakeholders over het hoofd en werken nog veel op buikgevoel. Er was behoefte aan een gezamenlijke taal, een methodiek waar we allemaal mee uit de voeten kunnen en die handvatten geeft voor zorgvuldige omgevingsprocessen. Zodat we samen weten waarom een gekozen aanpak de juiste is. Omdat we inmiddels goede ervaringen hadden met SOM op meerdere spannende dossiers, hebben we daarvoor gekozen”.

Werken met co-trainers
Het was direct duidelijk dat de behoefte van het PMB Rotterdam vroeg om het opleiden van honderden (!) leidinggevenden, projectmanagers, projectsecretarissen, programmamanagers en communicatieadviseurs. En ook dat een aanpak ‘van binnenuit’ het meest effectief zou zijn. De eigen medewerkers weten immers wat er precies speelt in de organisatie, waar de ontwikkelbehoefte ligt en wat wel en niet past bij de Rotterdamse organisatiecultuur.

Daarom ontwikkelde WesselinkVanZijst een opleiding voor co-trainers uit de eigen organisatie. Deze medewerkers kregen niet alleen een gedegen training in SOM, zij leerden ook stapsgewijs hoe zij kennis en vaardigheden aan anderen kunnen overbrengen. Naast masterclasses waarin de theorie werd verdiept en waarin ze leerden hoe ze bijvoorbeeld simulaties konden begeleiden, liepen ze een aantal keer als ‘stagiair’ mee bij trainingen. Ook kregen ze de opdracht elke stap van het SOM-model te voorzien van voorbeelden uit hun eigen praktijk. De meerwaarde van een training is immers dat je theorie kunt overbrengen aan de hand van verhalen uit de weerbarstige praktijk.

Deelnemers aan de training waarderen de inzet van hun eigen collega’s enorm. De co-trainers kennen de gebieden, de interne problematiek, de context van de opgaven en de stakeholders en kunnen als geen ander reflecteren op de issues waar deelnemers vaak tegenaan lopen.

Daarnaast is de inzet van co-trainers kostenefficiënt: het scheelt de inzet van een externe ‘tweede trainer’ bij groepen vanaf 10 personen. Dat is financieel interessant, gezien de hoeveelheid trainingen die jaarlijks wordt georganiseerd.

Effectieve spin-off
Inmiddels is een zestal medewerkers opgeleid als co-trainer, die samen met de hoofdtrainer van WesselinkVanZijst jaarlijks zo’n honderd collega’s trainen. Daarnaast organiseren deze medewerkers inloopspreekuren SOM, werken zij aan de nieuwe Rotterdamse Standaard voor Projectmatig Werken (RSPW) waarin SOM een belangrijke plaats heeft, en begeleiden zij sessies waarin omgevingsanalyses worden gemaakt en strategieën worden uitgedacht.

Op deze manier hebben de trainingen ook meteen spin-off: de co-trainers zijn ambassadeurs van het nieuwe SOM denken en doen en zij ondersteunen medewerkers bij het toepassen van SOM in de praktijk. Daarmee wordt effectief invulling gegeven aan de behoefte tot een gedeelde taal en gedeelde aanpak. En daarmee maakt het PMB Rotterdam een enorme slag in het professionaliseren van het omgevingsmanagement. Dat leidt uiteindelijk tot meer voortgang, minder kosten en vooral: het bouwen aan vertrouwen en een duurzame relatie met de omgeving.

Interessant?
Voor meer informatie over het werken met co-trainers SOM kun je contact opnemen met Monique Broekhoff
©WesselinkVanZijst 2020