Hans van Zijst over zijn zeven jaar in de Zuidas van Amsterdam
30 januari 2023
Medio 2015 werd Hans van Zijst gevraagd om het omgevingsmanagement in de Zuidas op te zetten. Twee grote opgaven (stedelijke ontwikkeling Zuidas en realisatie Zuidasdok) met elk een eigen organisatie in een gebied van enkele vierkante kilometers rond een zeer druk knooppunt van OV en wegen, boden een enorme uitdaging aan zowel communicatie als omgevingsmanagement. Samen met Alex Sheerazi (senior adviseur communicatie bij Buro de Steeg) werkte hij de plannen uit voor een gezamenlijke aanpak vanuit de gemeente en de projectorganisatie Zuidasdok. Na goedkeuring van de plannen werd Hans de eerste Strategisch Omgevingsmanager bij beide organisaties in de Zuidas met de opdracht om zijn plannen ook daadwerkelijk uit te voeren.
In de daaropvolgende jaren groeide de omgevingsaandacht bij Amsterdam Zuidas en bij RWS/ProRail/Amsterdam niet alleen in kwantiteit, maar ook in de aanpak, de samenwerking met bewonersorganisaties, bedrijfsleven, andere gemeentelijke partijen en vele andere stakeholders. Hans hierover: “De ambitie is voortdurend geweest om gedrag en houding vanuit gemeente en projectorganisatie Zuidasdok richting belanghebbenden langs dezelfde uitgangspunten uit te voeren, ook al lagen de verantwoordelijkheden verschillend.” Met zoveel partijen die binnen het gebied werkzaam zijn, was dat niet altijd eenvoudig, maar waar preventief geen regie kon worden gevoerd, werd achteraf geleerd van ervaringen en bijgesteld in de aanpak. Zo ontstond al werkende weg een gedeelde aanpak tussen beide organisaties.
Waren daarmee alle problemen met belanghebbenden opgelost? Hans: “Nee, absoluut niet. De impact van de twee grote opgaven op omliggende woonwijken, op reizigers en op zakelijke gebruikers van het gebied is fors en verdient permanente aandacht. Rondom de Zuidas wonen Amsterdammers die niet direct zitten te wachten op de ontwikkeling van Zuidas en ook niet op Zuidasdok. Zij woonden ooit aan de rand van Amsterdam, maar bleken in een bouwput van minstens 20 jaar beland te zijn. Dat vergt dagelijks contact, aanspreekbaar zijn, informatie delen; het hele arsenaal van omgevingsmanagement is nodig om het goede gesprek te blijven voeren. Daar moet je als omgevingsmanager ook tegen kunnen… .”
Hans heeft zich met veel plezier zeven jaar ingezet voor de belanghebbenden. Waarom is hij dan toch eind december gestopt? Hij was gestart als adviseur met een duidelijke opdracht. Naarmate de jaren verstreken namen managementtaken toe, ging meer tijd naar interne zaken, en kwam de daadwerkelijke bouw van Zuidasdok door allerhande redenen moeizaam van de grond, waardoor zijn rol ook overhelde naar de stedelijke ontwikkeling van Zuidas. Hans: “In de kern ben ik een externe adviseur en wil ik enige afstand van de te adviseren organisatie houden. Als je ergens te lang zit, wordt dat steeds lastiger. Met nog anderhalf jaar te gaan voor mijn zelf gekozen pensionering wil ik nog eenmaal een nieuwe grote adviesopdracht bij de kop pakken. Het werd dus tijd om ruimte te creëren voor nieuwe dingen en afscheid te nemen van dit prachtige ontwikkelgebied.”
In de daaropvolgende jaren groeide de omgevingsaandacht bij Amsterdam Zuidas en bij RWS/ProRail/Amsterdam niet alleen in kwantiteit, maar ook in de aanpak, de samenwerking met bewonersorganisaties, bedrijfsleven, andere gemeentelijke partijen en vele andere stakeholders. Hans hierover: “De ambitie is voortdurend geweest om gedrag en houding vanuit gemeente en projectorganisatie Zuidasdok richting belanghebbenden langs dezelfde uitgangspunten uit te voeren, ook al lagen de verantwoordelijkheden verschillend.” Met zoveel partijen die binnen het gebied werkzaam zijn, was dat niet altijd eenvoudig, maar waar preventief geen regie kon worden gevoerd, werd achteraf geleerd van ervaringen en bijgesteld in de aanpak. Zo ontstond al werkende weg een gedeelde aanpak tussen beide organisaties.
Waren daarmee alle problemen met belanghebbenden opgelost? Hans: “Nee, absoluut niet. De impact van de twee grote opgaven op omliggende woonwijken, op reizigers en op zakelijke gebruikers van het gebied is fors en verdient permanente aandacht. Rondom de Zuidas wonen Amsterdammers die niet direct zitten te wachten op de ontwikkeling van Zuidas en ook niet op Zuidasdok. Zij woonden ooit aan de rand van Amsterdam, maar bleken in een bouwput van minstens 20 jaar beland te zijn. Dat vergt dagelijks contact, aanspreekbaar zijn, informatie delen; het hele arsenaal van omgevingsmanagement is nodig om het goede gesprek te blijven voeren. Daar moet je als omgevingsmanager ook tegen kunnen… .”
Hans heeft zich met veel plezier zeven jaar ingezet voor de belanghebbenden. Waarom is hij dan toch eind december gestopt? Hij was gestart als adviseur met een duidelijke opdracht. Naarmate de jaren verstreken namen managementtaken toe, ging meer tijd naar interne zaken, en kwam de daadwerkelijke bouw van Zuidasdok door allerhande redenen moeizaam van de grond, waardoor zijn rol ook overhelde naar de stedelijke ontwikkeling van Zuidas. Hans: “In de kern ben ik een externe adviseur en wil ik enige afstand van de te adviseren organisatie houden. Als je ergens te lang zit, wordt dat steeds lastiger. Met nog anderhalf jaar te gaan voor mijn zelf gekozen pensionering wil ik nog eenmaal een nieuwe grote adviesopdracht bij de kop pakken. Het werd dus tijd om ruimte te creëren voor nieuwe dingen en afscheid te nemen van dit prachtige ontwikkelgebied.”