Conflict as default
14 november 2022
‘Conflict as default’ was de titel van de 2022-editie van de State of Conflict conferentie, georganiseerd door de Universiteit van Amsterdam, Public Mediation en WesselinkVanZijst. Jaarlijks komen professionals en academici bijeen om de geesten te scherpen en de eigen overtuigingen te laten tarten en betwisten.
Dit jaar is er gereflecteerd op de betekenis van conflict rondom maatschappelijke vraagstukken. Moeten we conflict begrijpen als een tijdelijke verstoring, een hobbel op een weg waar we omheen kunnen manoeuvreren? Óf zouden we conflict als een constante moeten beschouwen waartoe we ons steeds hebben te verhouden? Omdat de eerste notie gangbaarder lijkt, werd bij deze editie van State of Conflict ruimte geboden voor dat tweede idee. Wanneer we conflict als een constante zien, vraagt dat van professionals om de condities te creëren waarin conflict een constructieve bijdrage kan leveren aan maatschappelijke ontwikkeling. Een aantal van deze condities zijn vertrouwen, erkenning en creativiteit.
Vertrouwen
Bij oplopende spanningen is de begrijpelijke reflex: de-escaleren, pauzeren of vermijden. Dat laatste uit zich bijvoorbeeld in ondoorzichtige besluitvorming, lange stiltes en late informatieverstrekking over initiatieven. Wanneer dit de manier is waarop overheden zich gedragen, kan dat als een gebaar van wantrouwen begrepen worden richting de burger. En omdat vertrouwen wederkerig werkt heeft dit het ongewenste effect dat burgers ook de overheid gaan wantrouwen.
Emanuela Saporito is bestuurslid van het LABSUS (Laboratorio sulla sussidiarietà/Laboratorium voor subsidiariteit). Zij liet zien hoe ze deze spiraal probeert te doorbreken. LABSUS is een initiatief waar meer dan 280 Italiaanse gemeenten zich aan verbonden hebben. Gemeenten hebben een loket waar inwoners initiatieven kunnen indienen. De initiatieven worden getoetst aan een aantal criteria zoals de maatschappelijke meerwaarde (t.o.v. de investering) en de bijdrage aan het algemeen belang. Elk voorstel krijgt een kans. Burgers krijgen dus vertrouwen en er wordt een beroep gedaan op hun leiderschap. Dat vraagt om een ander beeld van de burger. Namelijk die van een aanjager in plaats van een risico voor maatschappelijke projecten. Deze aanpak versterkt de samenwerking en het vertrouwen tussen lokale overheden en burgers. Het omgekeerde is dus ook waar: vertrouwen geven doet vertrouwen ontvangen. En een basis van vertrouwen biedt een betere grond voor het beslechten van conflicten.
Erkenning
In Nederland heeft de toenemende polarisatie geleid tot een programma bij het ministerie van BZK genoemd: Maatschappelijke Onrust & Onbehagen. Deze staat onder leiding van Saskia Tempelman. Zij deed een oproep om confrontaties niet uit de weg te gaan, maar met open vizier tegemoet te treden. Niet vermijden, maar eerlijk zijn en erkenning bieden vormen daarin het richtsnoer:
- Get real! Erken dat je de ander schade berokkent
- Get in there! Zorg dat je er echt bent, dat je luistert en naar de pijn toe gaat
- Get open! Wees eerlijk over twijfels en onzekerheden
- Get clear! Wees eerlijk over posities en begrenzingen
Creativiteit
Een andere reflex is om spannende zaken strak te regisseren. Het is immers spannend om regie uit handen te geven en controle te verliezen. Martien Kuitenbrouwer (Public Mediation) deed dit jaar een oproep aan professionals om bij oplopende spanning tussen partijen de processen en interventies juist niet volledig geregisseerd en gecontroleerd aan te pakken, maar ons meer te richten op het creëren van de juiste condities om vertrouwen te bouwen. Daar hoort een veilige omgeving bij waarin ruimte is voor het bieden van erkenning, maar ook ruimte voor confrontatie, leren, creativiteit en experimenteren. Met het bieden van de juiste condities komen partijen zelf een heel eind in de vorming van wederzijds begrip en in de vorming van oplossingen waar de grootst mogelijke waarde in zit voor alle partijen.
Kortom, conflict is de brandstof voor transformatie, maar het heeft wel een goede inbedding nodig om als constructieve kracht tot gewenste resultaten te komen. State of Conflict liet dit jaar zien dat die inbedding in ieder geval bestaat uit vertrouwen, erkenning en creativiteit.
Zie hier een video van State of Conflict 2022 gemaakt door Gilles Cohen.
Auteur: Robin Schram
Dit jaar is er gereflecteerd op de betekenis van conflict rondom maatschappelijke vraagstukken. Moeten we conflict begrijpen als een tijdelijke verstoring, een hobbel op een weg waar we omheen kunnen manoeuvreren? Óf zouden we conflict als een constante moeten beschouwen waartoe we ons steeds hebben te verhouden? Omdat de eerste notie gangbaarder lijkt, werd bij deze editie van State of Conflict ruimte geboden voor dat tweede idee. Wanneer we conflict als een constante zien, vraagt dat van professionals om de condities te creëren waarin conflict een constructieve bijdrage kan leveren aan maatschappelijke ontwikkeling. Een aantal van deze condities zijn vertrouwen, erkenning en creativiteit.
Vertrouwen
Bij oplopende spanningen is de begrijpelijke reflex: de-escaleren, pauzeren of vermijden. Dat laatste uit zich bijvoorbeeld in ondoorzichtige besluitvorming, lange stiltes en late informatieverstrekking over initiatieven. Wanneer dit de manier is waarop overheden zich gedragen, kan dat als een gebaar van wantrouwen begrepen worden richting de burger. En omdat vertrouwen wederkerig werkt heeft dit het ongewenste effect dat burgers ook de overheid gaan wantrouwen.
Emanuela Saporito is bestuurslid van het LABSUS (Laboratorio sulla sussidiarietà/Laboratorium voor subsidiariteit). Zij liet zien hoe ze deze spiraal probeert te doorbreken. LABSUS is een initiatief waar meer dan 280 Italiaanse gemeenten zich aan verbonden hebben. Gemeenten hebben een loket waar inwoners initiatieven kunnen indienen. De initiatieven worden getoetst aan een aantal criteria zoals de maatschappelijke meerwaarde (t.o.v. de investering) en de bijdrage aan het algemeen belang. Elk voorstel krijgt een kans. Burgers krijgen dus vertrouwen en er wordt een beroep gedaan op hun leiderschap. Dat vraagt om een ander beeld van de burger. Namelijk die van een aanjager in plaats van een risico voor maatschappelijke projecten. Deze aanpak versterkt de samenwerking en het vertrouwen tussen lokale overheden en burgers. Het omgekeerde is dus ook waar: vertrouwen geven doet vertrouwen ontvangen. En een basis van vertrouwen biedt een betere grond voor het beslechten van conflicten.
Erkenning
In Nederland heeft de toenemende polarisatie geleid tot een programma bij het ministerie van BZK genoemd: Maatschappelijke Onrust & Onbehagen. Deze staat onder leiding van Saskia Tempelman. Zij deed een oproep om confrontaties niet uit de weg te gaan, maar met open vizier tegemoet te treden. Niet vermijden, maar eerlijk zijn en erkenning bieden vormen daarin het richtsnoer:
- Get real! Erken dat je de ander schade berokkent
- Get in there! Zorg dat je er echt bent, dat je luistert en naar de pijn toe gaat
- Get open! Wees eerlijk over twijfels en onzekerheden
- Get clear! Wees eerlijk over posities en begrenzingen
Creativiteit
Een andere reflex is om spannende zaken strak te regisseren. Het is immers spannend om regie uit handen te geven en controle te verliezen. Martien Kuitenbrouwer (Public Mediation) deed dit jaar een oproep aan professionals om bij oplopende spanning tussen partijen de processen en interventies juist niet volledig geregisseerd en gecontroleerd aan te pakken, maar ons meer te richten op het creëren van de juiste condities om vertrouwen te bouwen. Daar hoort een veilige omgeving bij waarin ruimte is voor het bieden van erkenning, maar ook ruimte voor confrontatie, leren, creativiteit en experimenteren. Met het bieden van de juiste condities komen partijen zelf een heel eind in de vorming van wederzijds begrip en in de vorming van oplossingen waar de grootst mogelijke waarde in zit voor alle partijen.
Kortom, conflict is de brandstof voor transformatie, maar het heeft wel een goede inbedding nodig om als constructieve kracht tot gewenste resultaten te komen. State of Conflict liet dit jaar zien dat die inbedding in ieder geval bestaat uit vertrouwen, erkenning en creativiteit.
Zie hier een video van State of Conflict 2022 gemaakt door Gilles Cohen.
Auteur: Robin Schram